1. Η «γνώση» που όλοι αντλούμε από το ίντερνετ είναι σχετικά περιορισμένη,
παρά τον κοινό μύθο σχετικά με την υποτιθέμενη «έκρηξη» πληροφοριών. Οι
διαδιδόμενες πληροφορίες περιορίζονται τεχνικά –και συνεπώς είναι
μεροληπτικές– επειδή τα στοιχεία που λαμβάνουμε ως άτομα μας δίνονται
αυτόματα κομμένα και ραμμένα επάνω μας, ανάλογα με τις προσωπικές μας
προτιμήσεις ως χρηστών. Τα πιο πολλά «γεγονότα» που λαμβάνουμε
αναπαράγονται επ’ άπειρον βάσει του «προφίλ» που έχουμε δημιουργήσει εμείς.
Το ίντερνετ έχει την ικανότητα να «διαβάζει» αυτά τα «προφίλ» και να
διοχετεύει σ’ εμάς πληροφορίες βασισμένο στο κάθε συγκεκριμένο «προφίλ».
Κάτι που μπορεί να περιορίσει ασφυκτικά την ευρύτερη κριτική μας σκέψη όσον
αφορά την πολιτική.
2. Πώς καθορίζεται το «προφίλ» μας και πώς χρησιμοποιείται από το ίντερνετ;
Πρέπει να καταλάβουμε ότι κάθε μία «κίνηση» που κάνουμε στη σελίδα μας στο
Facebook τροφοδοτεί το ίντερνετ με όλα τα πιο βαθιά προσωπικά μας δεδομένα.
Αυτά τα δεδομένα αναλύονται, οργανώνονται και γίνονται αντικείμενο
εκμετάλλευσης με έναν τρόπο που καθορίζει τον τύπο και την ποικιλία των
πληροφοριών που διατίθενται σ’ εμάς.
3. Επιπλέον, οποιαδήποτε «κίνηση» κάνουμε ως χρήστες του Facebook ή του
ίντερνετ καταγράφεται αυτόματα και συνεχώς. Γινόμαστε συστηματικά
αντικείμενο παρατήρησης, κάτι που ενδεχομένως στο μέλλον να έχει συνέπειες
όσον αφορά το ζήτημα των ατομικών ελευθεριών.
4. Ωστόσο, όλα αυτά δεν αποτελούν κανενός είδους συνωμοσία ενάντια στην
κοινωνία των πολιτών. Πρόκειται για λειτουργίες και για τεχνικές
δυνατότητες που είναι ενσωματωμένες στην ηλεκτρονική Επανάσταση. Καλό θα
ήταν να το θυμόμαστε αυτό και να σκεφτόμαστε και να συμπεριφερόμαστε
σύμφωνα με αυτή την πραγματικότητα.
5. Αν και η πολιτική μας κατανόηση για το τι συμβαίνει γύρω μας δεν θα
έπρεπε να περιορίζεται στο ίντερνετ, οφείλουμε να σεβόμαστε αυτό το πεδίο
κοινωνικής επικοινωνίας. Και οφείλουμε να το σεβόμαστε επειδή συνιστά, για
πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία, μια επαναστατική μορφή άμεσης
δημοκρατίας στην άρθρωση/έκφραση των αισθημάτων και των αναγκών της
κοινωνίας των πολιτών.
6. Ακόμη περισσότερο: το ίντερνετ είναι ένας πολιτισμικός-ιδεολογικός
«χώρος» όπου η κοινωνία των πολιτών καθορίζει την ίδια της την ταυτότητα. Είναι ένα δυνάμει εργαλείο
για εθνική/πολιτισμική συγκρότηση και για μια αυτόνομη αυτο-οργάνωση. Και
πάλι, καλό θα ήταν να χρησιμοποιούμε το Facebook έχοντας όλα αυτά πάντα
κατά νου – ως ένα τέτοιο εργαλείο, η χρήση προσβλητικής γλώσσας, η
έκφραση εριστικής οργής και οποιαδήποτε επιλογή χυδαιοτήτων και
βωμολοχιών θα έπρεπε να αποφεύγονται αυστηρά. Όλα αυτά είναι ταπεινωτικά
για εμάς ως λαό και ως έθνος. Και δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι κάθε τι
που ανεβάζουμε/δημοσιεύουμε στη σελίδα μας στο Facebook ή γενικώς στο
ίντερνετ βασικά καταγράφεται στο διηνεκές (δηλαδή «για πάντα»). Συνεπώς
πρέπει να επιδεικνύουμε κάποια συγκράτηση σχετικά με το τι δημοσιεύουμε:
ένας βαθμός αυτο-λογοκρισίας θα βοηθούσε στο να προσδιορίσουμε τη δημόσια
ταυτότητά μας ως ατόμων και ως έθνους.
7. Το πιο σημαντικό, οι σκέψεις και τα αισθήματα των χρηστών του Facebook
δεν θα έπρεπε ποτέ να καθορίζονται από τον αριθμό των «LIKES» που λαμβάνουν
από τους άλλους. Οι σκέψεις και τα αισθήματα θα έπρεπε να καθορίζονται από
τη λογική, ανεξάρτητη και κριτική σκέψη του κάθε χρήστη ξεχωριστά. Θα
έπρεπε να καθορίζονται από την ιστορική μνήμη που οφείλει να φέρει ο κάθε
χρήστης. Και, τέλος, θα έπρεπε να καθορίζονται από τις κριτικά
αξιολογημένες εμπειρίες της πραγματικής ζωής των ανθρώπων (και κυρίως όταν
αυτές οι εμπειρίες τυχαίνει να είναι συλλογικές).
8. Το Facebook είναι πεδίο ανταλλαγής ιδεών και συναισθημάτων. Τόσο οι
ιδέες όσο και τα συναισθήματα είναι αναγκαίες ιστορικές δυνάμεις που
συμβάλλουν στον σχηματισμό της ταυτότητας ενός λαού και της εθνικής του
συνείδησης. Αλλά θα πρέπει να φροντίζουμε ώστε τα συναισθήματά μας να
ενημερώνονται και να συνδιαλέγονται με τις ιδέες και τη γνώση της ιστορίας
την οποία οφείλουμε να εμπλουτίζουμε και να μοιραζόμαστε διαρκώς.
Συναισθηματικές αντιδράσεις που ενισχύονται από «LIKES” στο Facebook το
μόνο που μπορούν να πετύχουν είναι η διαστρέβλωση της κριτικής μας σκέψης
και της κατανόησής μας της τρέχουσας πολιτικής κατάστασης.
9. Θα έπρεπε να είμαστε προσεκτικοί με τον τρόπο παρουσίασης είτε των
σκέψεων είτε των συναισθημάτων μας. Η χρήση σλόγκαν ή τίτλων και εικόνων
που διεγείρουν το συναίσθημα δεν ευνοεί τη συγκροτημένη κατανόηση του
κόσμου γύρω μας – το αντίθετο μάλλον κάνει: τα αποσπασματικά γεγονότα και ο
συναισθηματισμός διαστρεβλώνουν και συσκοτίζουν ακόμη περισσότερο την
κριτική μας σκέψη.
10. Εν ολίγοις: όποιος χρησιμοποιεί το Facebook ως εργαλείο διεύρυνσης του
πατριωτικού αγώνα ενάντια στον Γερμανικό Κρατικό Εθνικισμό στην Ελλάδα και
στην Ευρώπη πρέπει να θυμάται πάντα τα λόγια του Dr. Henry Kissinger: «Η
ιστορία δε δείχνει έλεος στις χώρες εκείνες που αγνοούν … την ταυτότητά
τους για να ακολουθήσουν έναν φαινομενικά ευκολότερο δρόμο» (στο βιβλίο του Παγκόσμια τάξη, 2014). Ακριβώς μια τέτοια εθνική ταυτότητα, που
σέβεται τον εαυτό της, θα έπρεπε να αντανακλάται και να αναπτύσσεται μέσω
του Facebook.
22 Μαΐου 2015, «Νίκος Βλάχος» (Παναγιώτης Τουρίκης)
